Konferencja Wyższych Przełożonych Zakonów Męskich w Polsce (KWPZM), w której skład wchodzą również ministrowie prowincjalni trzech polskich prowincji Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych, wspiera rozwój i wzajemną współpracę pomiędzy zgromadzeniami męskimi oraz umacnia więź między wszystkimi instytutami życia konsekrowanego, a ponadto promuje w społeczeństwie wiedzę na temat posługi zakonnej. W związku z niedawnym usunięciem z wystawy w Muzeum II wojny światowej w Gdańsku obiektów upamiętniających kilku narodowych bohaterów, w tym św. Maksymiliana Marii Kolbego, przewodniczący konferencji wydał 2 lipca 2024 r. oświadczenie, w którym wezwał do przywrócenia należnej pamięci zasłużonym Polakom i zaapelował o nadanie im najwyższego odznaczenia państwowego. Poniżej zamieszczany pełny tekst apelu.

Z zażenowaniem i prawdziwym zaskoczeniem przyjęliśmy sekwencję wydarzeń związanych z usunięciem ze stałej wystawy w Muzeum II wojny światowej w Gdańsku obiektów upamiętniających św. Maksymiliana Marię Kolbego, błogosławioną rodzinę Ulmów oraz rotmistrza Witolda Pileckiego.
Szczególnie zaskakujący i żenujący był wywiad prof. Pawła Machcewicza, byłego dyrektora tego muzeum, udzielony „Gazecie Wyborczej”, gdzie nazwał św. ojca Kolbego „gorliwym antysemitą”, który rzekomo pisał „niezwykle jadowite antysemickie teksty”, oraz stwierdził, że umieszczenie na wystawie rodziny Ulmów „fałszuje rzeczywistość historyczną” II wojny światowej.
Mimo zapowiedzi obecnego dyrektora Muzeum o przywróceniu w nowym kształcie ekspozycji o św. Maksymilianie i błogosławionej rodzinie Ulmów, w Internecie pojawiła się lawina tekstów zarzucających św. Maksymilianowi antysemityzm i szkalujących jego dobre imię. Wywołana decyzjami dyrekcji Muzeum II wojny światowej sytuacja boleśnie uderza swym brakiem rzetelności i obiektywizmu w społeczność katolicką. Narusza także poczucie wspólnoty narodowej w stopniu przekraczającym poczynania władzy komunistycznej, która przecież uszanowała oświęcimski czyn św. Maksymiliana, nadając mu w 1972 r. Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari.
Ostatnie wydarzenia i wypowiedziane słowa (także wypowiedzi dyrekcji Muzeum) zdają się narzucać dyskursowi społecznemu w Polsce bardzo niebezpieczny kierunek sugerujący, że bycie katolikiem i kierowanie się ewangelicznymi wartościami stanowi powód do wykluczenia ze zbiorowej pamięci narodu i jakąś wstydliwą przywarę, która nie przystoi współczesnym ludziom. Wyrażamy głębokie przekonanie, że instytucjonalne popieranie przez rządzących tego sposobu myślenia stanowi zagrożenie dla historycznych i kulturowych źródeł tożsamości naszego społeczeństwa i jego przyszłości.
W tym kontekście apelujemy do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o nadanie najwyższego odznaczenia państwowego, Orderu Orła Białego, bohaterom II wojny światowej: ojcu Maksymilianowi Kolbemu i rodzinie Ulmów. Prosimy też wszystkich ludzi dobrej woli o poparcie naszego apelu do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

Ks. Dariusz WILK CSMA, przewodniczący KWPZM