W obecnym 2018 r. przeżywamy radość obchodów 50. rocznicy obecności Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych w północno-wschodniej Brazylii. Uroczystości rozpoczęły się już w 2017 r., gdy w każdym klasztorze odbywało się triduum przygotowujące do tego wielkiego święta, które obchodzono 8 lipca br.
Uroczyste świętowanie jubileuszowe miało miejsce w parafii św. Antoniego z Padwy w São Luís (Maranhão), gdzie obecnie proboszczem jest fr. Francesco ARAÚJO SALES. Mszy św. przewodniczył kustosz prowincjalny fr. Clevis MAFRA DOS SANTOS, a koncelebrowali wikariusz prowincji św. Franciszka z Asyżu we Włoszech fr. Alessandro PRETINI, fr. Angelo DI GIORGIO, fr. Umberto FANFARILLO i fr. Olivier ALCANTARA COSTA. Uczestniczyli w niej również przedstawiciele pozostałych jurysdykcji w Brazylii: fr. Nestor MARIN z prowincji św. Franciszka z Asyżu (São Paulo), fr. Jovecí José Oliveira FILHO z prowincji św. Maksymiliana Kolbego (Brasília) i fr. Ronaldo Gomes DA SILVA z kustodii prowincjalnej Niepokalanego Poczęcia NMP (Rio de Janeiro). W liturgii wzięli udział wszyscy zakonnicy i bracia odbywający formację początkową w kustodii, zakonnicy i zakonnice z różnych zgromadzeń oraz wierni z naszych parafii w Maranhão i Ceará. W trakcie jubileuszu „świadectwo wiary” przedstawili pierwsi misjonarze włoscy z regionu północno-wschodniej Brazylii.
Misja Braci Mniejszych Konwentualnych, głównie w stanie Maranhão, rozpoczęła się na specjalne zaproszenie ordynariusza diecezji Viana bp. Amleto DE ANGELIS, który zabiegał o misjonarzy dla swojej diecezji, odczuwającej brak znacznej liczby kapłanów do posługi duszpasterskiej i zatroszczenia się o ubogich.
W 1967 r. w odpowiedzi na tę prośbę ówczesna prowincja rzymska świętych apostołów Piotra i Pawła i doktora serafickiego św. Bonawentury, za zgodą kapituły, postanowiła wysłać pierwszych misjonarzy do Brazylii. W wyniku tej decyzji 25 października 1968 r. przybyła do Brazylii pierwsza grupa misjonarzy, składająca się z fr. Antonio SINIBALDI, fr. Mario PALONI i fr. Luigi D’ANDREA (dziś wszyscy już nieżyjący). W 1969 r. dotarli kolejni zakonnicy: fr. Alessandro PENNACCHI i fr. Luis Felipe, w 1971 r. – fr. Mario GUIDI i fr. Giuseppe STACCONE, w 1984 r. – fr. Carmine DI MICHELE, a w 1986 r. – fr. Carmine CASTIGLIONE z prowincji abruzyjskiej.
Wszyscy ci zakonnicy zostali wysłani wyłącznie do pomocy duszpasterskiej i misyjnej w najmniej rozwiniętych regionach diecezji Viana, zaliczanej do jednej z najbiedniejszych w Brazylii.
Na początku, w maju 1970 r., zakonnicy skupili się w São Luís, stolicy stanu. Wkrótce tylko fr. Antonio SINIBALDI pozostał w stolicy. Nieżyjący już fr. Luigi D’ANDREA został wysłany do miasta Zé Doca (obecnie jest siedzibą diecezji), a 29 października 1987 r. mianowano go biskupem diecezji Caixas (Maranhão). Fr. Mario PALONI został przeniesiony do miasta Governador Newton Bello. Fr. Edoardo RORI udał się do miasta Bom Jardim, gdzie do dziś mieści się klasztor, który przez kilka lat był domem aspirantury dla młodych chłopców pochodzących z pobliskich wiosek i z odleglejszych miejscowości, służącym pierwszemu rozeznaniu powołania.
Misjonarze nie mieli łatwego życia, choćby ze względu na gorący klimat, brak środków na utrzymanie i liczne wspólnoty poza miastem, co niewątpliwie było wielkim wyzwaniem. Niemniej jednak nigdy nie przestali ciężko pracować, będąc pełni zapału i zaangażowania, niosąc Ewangelię i ducha franciszkańskiego do wszystkich ludzi i do wszystkich odwiedzanych miejsc.
Dzięki pracy misyjnej i przykładowi życia ewangelicznego tych niestrudzonych współbraci do zakonu trafił fr. Abdias MENDES RODRIGUES, jedno z pierwszych powołań do życia konsekrowanego w Maranhão. Dziś jest diakonem stałym i pomaga w działalności duszpasterskiej w parafii w Bom Jardim.
Dzięki Bogu i świadectwu zakonników pojawiły się w tym regionie kolejne powołania: fr. Francisco SALES, fr. Antonio CRUZ, fr. Almir AQUINO, fr. Francisco VALADARES, fr. Clevis MAFRA (kustosz) i wielu innych, którzy dziś stanowią grupę 27 zakonników po ślubach wieczystych i czasowych.
Z biegiem czasu, w styczniu 1988 r., otwarto dom formacyjny Dzieciątka Jezus z Pragi w Cohama w São Luís (Maranhão). Jego głównym celem stało się przyjmowanie młodych osób na początkowy etap formacji i stąd – pod kierunkiem fr. Luigi D’ANDREA jako wychowawcy – wyszli pierwsi profesi z delegatury.
W 1994 r. zakonnicy przybyli do Fortaleza w stanie Ceará, gdzie otworzyli dom formacyjny bł. Jana Dunsa Szkota dla nowych profesów odbywających studia teologiczne. Odpowiedzialnym za obecność zakonu w tym regionie i za budowę klasztoru był fr. Mario PALONI. Nieco później kierownictwo nad klasztorem powierzono fr. Francesco SALES, neoprezbiterowi, który został wychowawcą i gwardianem.
W lipcu 2014 r., po 46 latach franciszkańskiej obecności misyjnej w Maranhão i Ceará (1968-2014), delegatura została erygowana jako kustodia prowincjalna św. Bonawentury w Brazylii.
Dzisiaj, po czterech latach istnienia jako kustodia, dziękujemy Bogu za 50-lecie obecności na ziemi brazylijskiej.
Fr. Roberto Honorato REMÉDIOS, animator powołań i wychowawca
