Najdrożsi,
Pokój i Dobro!

Jako definitorium generalne jesteśmy zaangażowani w możliwie jak najbardziej odpowiedzialne wykonanie „postanowień kapitulnych”, a mianowicie uchwał i wskazań, jakie na kapitule generalnej wyznaczyliśmy sobie na obecne sześciolecie.

Studiując uchwały, a także wsłuchując się w doświadczenie wielu współbraci, uznaliśmy za stosowne opracować i skierować do całego Zakonu niniejszy list, aby pomóc zinterpretować uchwałę 9 (załącznik 1) w celu jej realizacji (por. Konstytucje, art. 7, § 3): „Popieranie wspólnotowych inicjatyw życia wierniejszego naszemu charyzmatowi: «dla młodego wina nowe bukłaki»”.
Proszę zatem wszystkich braci w Zakonie, a zwłaszcza ministrów prowincjalnych oraz kustoszy prowincjalnych i generalnych wraz z ich definitorami, o zapoznanie się
i rozważenie przedstawionych treści, będących owocem przemyśleń definitorium generalnego.

Przesłanie i wyzwanie dla wszystkich
Pierwsza i podstawowa przesłanka jest następująca: tekst uchwały 9 przechodzi od szczegółu do ogółu, lecz sens jest skierowany na „ogół”, a więc do wszystkich, do wszystkich wspólnot i do całego Zakonu. Kapituła wzywa nas do popierania wspólnotowych inicjatyw życia bardziej wiernego naszemu charyzmatowi. Projekty te mogą być całkowicie „nowe” (nowe wspólnoty lub nowe style ewangelizacji), ale zawsze ukierunkowane na wszystkie wymiary, a konkretniej – na nowe inspiracje, które staną się ewangelicznym „zaczynem” dla całego Zakonu. Musimy zatem interpretować uchwałę
w szerokim znaczeniu, jako skierowaną do wszystkich: wszystkie wspólnoty są zachęcone do odnowy swojego powołania, czyli odnowy życia modlitwy, braterstwa
i ewangelizacji. W każdym razie Zakon widzi z nadzieją i przychylnością możliwość, że niektórzy bracia razem ze swoimi przełożonymi promują i dowartościowują powstawanie nowych wspólnot lub podejmowanie inicjatyw ewangelizacyjnych zainspirowanych charyzmatem Zakonu jako znak coraz większego radykalizmu ewangelicznego.

Z prostotą naszych Konstytucji
Z kolei druga przesłanka odnosi się właśnie do oryginalności, do nowych inicjatyw, czyli do specyfiki, z jaką powstały lub mogłyby powstać niektóre inicjatywy. Uchwała uznaje, że już istnieją wspólnoty, które zaangażowały się w odnowę ukierunkowaną na ukazanie większej przejrzystości charyzmatu („Dostrzegając powstawanie nowych wspólnot lokalnych i doświadczenia w Zakonie…”), i wzywa do otwartości na wszystkich szczeblach (definitorium generalne, definitoria prowincjalne i kustodialne, kapituły itp.), aby rozeznać oraz – ewentualnie – wesprzeć i towarzyszyć tym nowym inicjatywom.
Nie chodzi tu o to, by postrzegać jednych braci bądź wspólnoty jako należących do „pierwszej kategorii”, a innych do „drugiej kategorii”, ale by uznać i poprzeć tych, którzy z troską i odpowiedzialnością chcą uniknąć stagnacji w prowadzonym stylu życia
i przywrócić – no właśnie! – aspekty charyzmatyczne, które często są zbywane lub wręcz porzucane. Nikt nie powinien czuć się lepszym albo gorszym od innych; wręcz przeciwnie, doświadczenie mówi nam, że mogą istnieć wspólnoty, które „z różną prędkością i kreatywnością” angażują się w życie modlitwy, w formację ustawiczną,
w „tracenie czasu” na bezinteresowność braterską, w posługę na wzór proroka,
w przynaglające wezwanie do podjęcia nowych i „franciszkańskich” dróg ewangelizacji.
Nowe inicjatywy nie powinny być ani odrzucane, ani wyolbrzymiane. Mogą natomiast stać się „latarniami charyzmatycznymi”, będącymi w stanie oświetlić całą wspólnotę braterską jurysdykcji, federacji lub Zakonu, promując nowe formy służby i aktualność charyzmatu. Takie zdrowe „zarażenie charyzmatyczne”, zwłaszcza w życiu wspólnoty braterskiej, będzie pożyteczne dla wszystkich. Kapituła generalna wzywa nas do pielęgnowania pragnienia życia ewangelicznie bardziej krystalicznego, ale w prostocie, z jaką nasze Konstytucje zakonne ukazują cechy charakterystyczne charyzmatu.
Należy ponadto stwierdzić, że przy realizowaniu nowych inicjatyw ważne będzie wysłuchanie głosu wspólnot już istniejących (w naszym Zakonie lub w rodzinie franciszkańskiej), aby uczyć się z doświadczenia innych i osiągnąć styl jeszcze bardziej wierny prawdziwej nowości ewangelicznej.

Wiernie stosować metodologię „konwentualną”
Bardzo ważnym sygnałem (powiedziałbym, że „sine qua non”) jest konkretny sposób działania, a mianowicie metodologia: w rozeznawaniu i powstawaniu jakiejkolwiek nowej inicjatywy wspólnotowej metodologia zawsze musi być „konwentualna”. Wielokrotnie podkreślaliśmy, że nasze cechy charakterystyczne charyzmatu (na przykład braterstwo, wspólnota) nie odnoszą się do stałych albo uprzednio ustalonych treści, ale do stylu.
Z tego powodu, chociaż inspiracje mogą być „osobiste” (indywidualne), rozeznanie
i planowanie muszą być wspólnotowe. Istotnie, uchwała wzywa zarządy jurysdykcji, które – w celu uregulowania nowych inicjatyw – muszą zagwarantować pewien proces i wyrazić odpowiednią zgodę. Rozeznanie wymaga czasu, a procesy wymagają opracowania procedury zawierającej konkretne etapy działania.

Wspólnota o „kościelnym” oddechu
Spojrzenie na obecną sytuację pokazuje nam, że często interpretowanie czegoś jako „nowego” może wywołać – w naszych środowiskach – pewne zamieszanie. Prosimy przyjąć naszą pokorną opinię: sądzimy, że powrót do źródeł charyzmatycznych nie może być utożsamiany ani z nostalgicznym powrotem do form, stylów lub estetyki anachronicznego tradycjonalizmu, ani do stylów bądź form przesadnych czy ekscentrycznych. Zawsze chcemy oddychać orzeźwiającym powietrzem Soboru Watykańskiego II i pozwolić oświecić się głębią myśli współczesnego franciszkanizmu.
Z bardzo wiarygodnych miejsc widać – i zostało to już potwierdzone – jak trudne do zrozumienia jest zachowanie braci lub działanie wspólnot, zmierzających do zaproponowania czegoś „starego” tak, jakby było ono „najświeższą nowością”, często ukrywając za tym interesy osobiste lub ideologiczne. To samo mogłoby się zdarzyć
z odmiennymi sposobami prezentowania „nowych wspólnot lub metod ewangelizacji”, jeśli te będą budowane na ściśle ideologicznych fundamentach. Zdrowe kontrasty między tożsamością, nowością i tradycją mieszczą się w ramach dzieła Ducha Świętego, braterstwa, rozeznania wspólnotowego, odniesienia do nauczania kościelnego.
Omawiana uchwała pobudza nas zatem do „podejmowania nowych form życia i misji, wzbudzonych pragnieniem życia Ewangelią w odważnym praktykowaniu Reguły
i Konstytucji Zakonu”. Dzisiejszy powiew Kościoła zachęca nas, abyśmy nie zamykali się w najskrytszych zakamarkach własnego wnętrza, lecz byli otwarci („wyruszyli w drogę”), „brudząc” sobie ręce aktywną pracą duszpasterską, ze szczególnym zwróceniem uwagi na prosty i wierzący lud Boży, na ubogich, cierpiących i wykluczonych. Do nas należy kreatywność, aby we wspólnotach umiejętnie połączyć życie modlitwy i braterstwa
z aktywną ewangelizacją.
Pomocne może tu być pogłębienie egzegezy tekstu biblijnego inspirującego naszą uchwałę: „…dla młodego wina nowe bukłaki…”, czyli Mt 9, 16-17, a więc wersetów przytoczonych przez ewangelistę w kontekście prowokującego pytania uczniów Jana
o poście, odnoszących się do nowości Ewangelii przeżywanej i głoszonej przez Pana Jezusa: nowości Ewangelii, która nie miała zamiaru wypierać ani wymazywać tradycji (w tamtym czasie bardzo często skostniałej w pustych lub zewnętrznych formach), ale doprowadzić ją do wypełnienia i doskonałości w nowym życiu królestwa, życiu toczącym się wokół wspaniałomyślnej ofiary z siebie samego i wokół miłości.

 

Zakończenie

Przedstawione powyżej treści, jak również niektóre dołączone wytyczne, są naszym wkładem, który, jako definitorium generalne, chcemy wnieść w interpretację uchwały 9 podjętej na 202. kapitule generalnej zwyczajnej w 2019 r. Załączając tekst roboczy (załącznik 2), wyrażamy nadzieję, że okaże się on pomocny zwłaszcza dla definitoriów jurysdykcji i dla braci zainteresowanych odnową naszego życia i misji.
Jeśli ktoś chciałby zasygnalizować nam jakieś dokonania nowych/odnowionych wspólnot i podzielić się swoimi przemyślenia, będącymi owocem doświadczeń przeżytych
w różnych miejscach (prowincje, kustodie, delegatury, misje, definitoria itp.), chętnie się
z nimi zapoznamy. Jesteśmy pewni, że dzięki mądrości wielkiej wspólnoty braterskiej Zakonu będziemy mogli nadal poszerzać i ubogacać naszą refleksję, a tym samym możliwości naszej odnowy. Informacje można przesyłać do asystentów generalnych lub bezpośrednio do sekretarza generalnego (segrgen@ofmconv.net).
Życzę wszystkim owocnego zaangażowania się w wyżej opisaną sprawę, z taką samą nadzieją, z jaką ostatnia kapituła generalna patrzyła na przyszłość Zakonu.

Fr. Carlos A. Trovarelli
Minister generalny

pobierz>>>