W sobotę 18 maja 2019 r. w Świętym Klasztorze w Asyżu rozpoczęła się 202. kapituła generalna zwyczajna Braci Mniejszych Konwentualnych.
Pierwszą czynnością był wybór sekretarza-notariusza, fr. Emanuele RIMOLI, który oficjalnie otworzył obrady. Było 91 ojców kapitulnych, a ponadto 13 słuchaczy (nie mających prawa głosu); federacje, z których pochodzili uczestnicy, to: AFCOF (African Federation of Conventual Franciscans) – 9, CEF (Centralis Europae Foederatio) – 11, CFF (Conventual Franciscan Federation) – 13, FALC (Federación América Latina Conventuales) – 16, FAMC (Federation of Asian Minor Conventuals) – 8, FEMO (Foederatio Europae Mediae et Orientalis) – 19, FIMP (Federazione Intermediterranea Ministri Provinciali) – 28.
Następny dzień był przeznaczony na refleksję i modlitwę. Kard. Luis Antonio GOKIM TAGLE, arcybiskup metropolita Manili na Filipinach i przewodniczący Caritas Internationalis, wygłosił dwie konferencje, rano o proroctwie i po południu o misji, oraz przewodniczył Mszy św.
W poniedziałek 20 maja wybrano sekretarza generalnego kapituły fr. Tomasza SZYMCZAKA i trzech moderatorów: fr. Jana MACIEJOWSKIEGO, fr. Colin Charles SAMMUT i fr. Maurizio BRIDIO. Po południu ustępujący minister generalny fr. Marco TASCA odczytał swoje sprawozdanie. Z jego słów zauważyliśmy żywotność jurysdykcji na południowej półkuli i starzenie się braci w jurysdykcjach powstałych w odległych czasach.
Nastąpiły potem sprawozdania prokuratora generalnego fr. Maurizio DI PAOLO, ekonoma generalnego fr. Nicola ROSA, delegata generalnego ds. Drugiego Zakonu i instytutów afiliowanych fr. Germano TOGNETTI, asystenta generalnego ds. Franciszkańskiego Zakonu Świeckich fr. Alfred PARAMBAKATHU, prezesa międzynarodowego Rycerstwa Niepokalanej fr. Raffaele DI MURO, sekretarza generalnego ds. formacji fr. Louis PANTHIRUVELIL, sekretarza generalnego ds. animacji misyjnej fr. Jarosława WYSOCZAŃSKIEGO, postulatora generalnego fr. Damian-Gheorghe PĂTRAŞCU, delegata generalnego ds. sprawiedliwości, pokoju i integralności stworzenia fr. Joseph BLAY, delegata generalnego ds. ekumenizmu i dialogu międzyreligijnego fr. Silvestru BEJAN, sekretarza Komitetu Wykonawczego ds. Rewizji Konstytucji fr. Timothy KULBICKIEGO. Dyskusja nad przedłożonymi sprawozdaniami odbyła się w grupach mieszanych.
W sobotę 25 maja został wybrany 120. minister generalny: fr. Carlos Alberto TROVARELLI z prowincji „Rioplatense” św. Antoniego z Padwy w Argentynie i Urugwaju. Urodził się 21 czerwca 1962 r. w Cinco Saltos (Rio Negro w Argentynie) 21 czerwca 1962 r., śluby wieczyste złożył 4 października 1990 r., a święcenia kapłańskie otrzymał 25 marca 1995 r.
W poniedziałek 27 maja wybrano definitorów: wikariusz generalny fr. Jan MACIEJOWSKI, dotychczasowy minister prowincjalny prowincji św. Maksymiliana Marii Kolbego w Polsce (Gdańsk); sekretarz generalny fr. Tomasz SZYMCZAK z prowincji Matki Bożej Niepokalanej w Polsce (Warszawa); asystent generalny FIMP fr. Giovanni Voltan, dotychczasowy minister prowincjalny prowincji włoskiej św. Antoniego z Padwy (Włochy Północne); asystent generalny FEMO fr. Tomáš LESŇÁK, dotychczasowy kustosz prowincjalny kustodii prowincjalnej Niepokalanego Poczęcia NMP na Słowacji; potwierdzony na kolejną kadencję asystent generalny FAMC fr. Benedetto Seung-jae BAEK; potwierdzony na kolejną kadencję asystent generalny CFF fr. Jude Martin WINKLER; asystent generalny CEF fr. Dominique Joseph MATHIEU z kustodii prowincjalnej Bliskiego Wschodu i Ziemi Świętej; asystent generalny FALC fr. Rogério PEREIRA XAVIER z prowincji św. Franciszka w Brazylii; asystent generalny AFCOF fr. Anthony Bezo KUTIERO, dotychczasowy kustosz prowincjalny kustodii prowincjalnej św. Antoniego z Padwy w Ghanie.
Wtorek 28 maja został przeznaczony na przeniesienie się do sanktuarium Miłości Miłosiernej w Collevalenza.
W środę 29 maja przystąpiono do dyskusji i głosowań nad Statutami generalnymi, których poszczególne rozdziały odpowiadają rozdziałom Konstytucji. Podobnie jak podczas kapituły generalnej nadzwyczajnej w 2018 r., głosowano artykuł po artykule i zgłaszano wiele poprawek (iuxta modum).
W międzyczasie podjęto dyskusję nad wnioskami i ich uchwaleniem. Wspomnijmy tu ósmy wniosek, dotyczący rewizji Statutu specjalnego kustodii generalnej Świętego Klasztoru św. Franciszka z Asyżu, gdzie główne zagadnienia odnosiły się do missio trzech wspólnot (Świętego Klasztoru, Franciscanum i Rivotorto), przywileju podwójnej przynależności i wyboru delegatów na kapitułę kustodialną.
Równie ważny jest jedenasty wniosek o zreorganizowaniu jurysdykcji południowych Włoch: prowincji świętych Bernardyna i Anioła we Włoszech (Abruzja), prowincji serafickiego ojca św. Franciszka we Włoszech (Neapol), prowincji świętych Mikołaja i Anioła we Włoszech (Apulia), prowincji świętych Agaty i Łucji we Włoszech (Sycylia) i kustodii prowincjalnej świętych Daniela i Towarzyszy Męczenników we Włoszech (Kalabria). Propozycja, która została zatwierdzona, zakłada połączenie Abruzji i Apulii w jedną prowincję, Sycylii i Kalabrii w jedną prowincję, zaś Neapol ma zreorganizować swoje placówki, zanim przyłączy się do innych jurysdykcji; to wszystko należy przeprowadzić do Wielkanocy 2024 r.
W piątek 7 czerwca cały tekst Statutów generalnych został zatwierdzony jednogłośnie.
W sobotę 8 czerwca fr. Kazimierz SZULC, kustosz kustodii prowincjalnej św. Franciszka z Asyżu w Kenii, przedstawił wniosek o erygowanie własnej jurysdykcji jako prowincji; w Kenii jest około 40 profesów wieczystych i 6 klasztorów. Podobnie fr. Maximilianus Kalef SEMBIRING, kustosz kustodii prowincjalnej Niepokalanego Poczęcia NMP w Indonezji, zaprezentował wniosek o erygowanie tej jurysdykcji jako prowincji; w Indonezji jest 8 klasztorów i około 75 profesów wieczystych. Na zakończenie dyskusji zatwierdzenie obu prowincji odbyło się przez aklamację.
W poniedziałek 10 czerwca fr. Louis PANTHIRUVELIL i fr. Franklin Antonio DURÁN ZAMBRANO, sekretarz generalny i wicesekretarz ds. formacji, omówili treść Discepolato francescano. W pierwszej części dokumentu formacja ukazana jest jako upodobnienie się do Chrystusa, druga część nawiązuje do poszczególnych etapów formacji, trzecia część mówi o formacji ustawicznej jako nieustannej drodze formacyjnej zakonnika, czwarta część porusza kompetencje przełożonych w dziedzinie formacji oraz zagadnienie formacji wychowawców. Odbyła się dyskusja w auli i praca w cetusach.
W środę 12 czerwca fr. Louis PANTHIRUVELIL i fr. Franklin Antonio DURÁN ZAMBRANO zaprezentowali Ratio studiorum. Rozdział pierwszy porusza zagadnienie formacji intelektualnej zakonników, drugi – obszary studiów na różnych etapach formacji, trzeci – podmioty formacji intelektualnej, czwarty – struktury i środki użyteczne do prowadzenia studiów.
W piątek 14 czerwca podjęto uchwałę przygotowaną przez radę prezydialną dotyczącą Discepolato francescano i Ratio studiorum. Discepolato francescano ma być zatwierdzenie ad experimentum przez definitorium do 2022 r. i przedłożone do zatwierdzenia na kapitule generalnej zwyczajnej w 2025 r. Z kolei Ratio studiorum będzie definitywnie zatwierdzone przez definitorium do 2022 r., gdyż Konstytucje nie wymagają zatwierdzenia tego dokumentu na kapitule generalnej.
W sobotę 15 czerwca zaprezentowano list od uczestników 202. kapituły generalnej skierowany do wszystkich wspólnot braterskich Zakonu. Zachęca się w nim współbraci, aby byli znakiem pojednania w harmonii z całym stworzeniem. Do ostatnich aktów kapituły należał wybór ekonoma generalnego, którym został potwierdzony na drugą kadencję fr. Nicola ROSA z prowincji świętych Mikołaja i Anioła we Włoszech (Apulia), oraz poborcy generalnego, którym został fr. Leszek ŁUCZKANIN z prowincji św. Maksymiliana Marii Kolbego w Polsce (Gdańsk).
W dniu 17 czerwca, po Mszy św. w bazylice watykańskiej, której przewodniczył kard. Angelo COMASTRI, odbyła się o godz. 12 w sali klementyńskiej audiencja z papieżem Franciszkiem. Najpierw słowa powitania skierował nowo wybrany minister generalny fr. Carlos TROVARELLI, a następnie papież Franciszek w swoim przemówieniu zachęcił zakonników do bycia „braćmi i mniejszymi”. Na koniec Ojciec Święty udzielił błogosławieństwa apostolskiego, pozdrowił ojców kapitulnych i podziękował za modlitwę w jego intencji i jego posługi.
Fr. Aurelio ERCOLI, kronikarz
© Servizio Fotografico – Vatican Media