Po zakończeniu 201. Kapituły generalnej nadzwyczajnej nadszedł czas na podsumowanie podjętej pracy i podanie danych o uczestnikach kapituły.
W ośrodku „Ad Gentes” w Nemi koło Rzymu zebrało się 112 współbraci. Spośród nich 83 było uprawnionych do głosowania i reprezentowało 49 jurysdykcji zakonu, zaś pozostali byli słuchaczami bądź zaangażowanymi w sekretariacie: biuro komunikacji, tłumacze i animatorzy liturgiczni.
Trzy komisje pracowały nad prawidłowym przebiegiem kapituły: komisja centralna, komisja prawna i rada prezydialna. Z kolei przygotowanie „Instrumentum laboris” było owocem pracy Komitetu Wykonawczego ds. Rewizji Konstytucji (CERC) i Międzynarodowej Komisji ds. Rewizji Konstytucji (CIRC).
Odbyło się 791 głosowań w celu zatwierdzenia 231 artykułów ostatecznego tekstu odnowionych konstytucji. Należy wziąć pod uwagę, że głosowano paragraf po paragrafie, a tam, gdzie obecne konstytucje zostały zmienione, głosowano także za tym, co zostało usunięte. Za każdym razem była wymagana większość kwalifikowana dwóch trzecich uprawnionych do głosowania.
Oficjalnie kapitułę otworzył minister generalny fr. Marco TASCA w dniu 24 lipca 2018 r. odmówieniem nieszporów i odśpiewaniem hymnu „Veni Creator Spiritus”. Następnego dnia przystąpiono do wybrania sekretarza generalnego kapituły fr. Timothy KULBICKIEGO i sekretarza-notariusza fr. Emanuele RIMOLI.
Następnie rozpoczęły się wystąpienia przedstawicieli CERC, którzy podsumowali sposób przygotowania „Instrumentum” i omówili główne zagadnienia sześciu części. Uczestnicy mogli swobodnie zabierać głos i zadawać pytania, uwydatniając swoje stanowisko.
W poniedziałek 30 lipca odbył się dzień skupienia. Nasz współbrat bp Roberto CARBONI poprowadził rozważania na temat rozeznania, wskazując dialog braterski jako najlepszą drogę do podjęcia decyzji w Duchu Świętym.
Po dniu poświęconym jeszcze na dyskusję, 1 sierpnia rozpoczęły się głosowania. Przezwyciężenie pierwszych trudności technologicznych sprawiło, że prace przebiegały sprawnie. Każdy uprawniony do głosowania mógł zgłosić „iuxta modum”, zmianę tekstu lub prosić o wznowienie dyskusji na temat już rozpatrzony. Wiele pracy miały wyżej wymienione komisje, aby wszystko przebiegło poprawnie. Tyle samo zadań było dla tłumaczy, którzy na koniec dnia musieli przełożyć teksty z włoskiego na angielski, polski i hiszpański.
W pierwszym rozdziale nowych konstytucji, dotyczącym życia ewangelicznego braci, szczególną uwagę zwrócono na włączenie przez Kościół naszego zakonu do zakonów kleryckich. Postanowiono pozostawić to określenie w części początkowej, gdyż dotyczy podstaw prawnych naszej wspólnoty. Na podkreślenie zasługuje zatwierdzenie nowego paragrafu, gdzie wyraźnie sformułowano „złotą nić” łączącą naszą historię z dogmatem Niepokalanego Poczęcia, poczynając od czasów św. Franciszka aż do św. Maksymiliana Marii Kolbego.
Od popołudnia 4 sierpnia głosowano drugą część: życie w zjednoczeniu z Bogiem. Nie było oczywiście znacznych rozbieżności w zatwierdzonych tekstach, bowiem zagadnienia dotyczące naszych podstaw duchowych są podzielane przez wszystkich. Do zaznaczenia jest wymóg kierowany do kapituły klasztornej, aby były planowane spotkania modlitewne umożliwiające słuchanie, rozważanie i dzielenie się słowem Bożym.
Od 7 sierpnia przystąpiono do dyskusji i zatwierdzenia trzeciej części, dotyczącej życia braterskiego we wspólnocie. Nasze bycie razem musi być zawsze budowane, nie można go przyjmować za pewnik. Właśnie z tego powodu w centrum zawsze jest kapituła klasztorna, którą nowe konstytucje potwierdzają w swojej konieczności i systematycznym planowaniu.
Szeroka dyskusja w auli dotyczyła trudności związanych z byciem razem w naszej epoce środków masowego przekazu. Nie można określić precyzyjnych zasad korzystania z technologii, ale przypomniano, że dobro wspólne zawsze musi być na pierwszym miejscu. Równie gorącym tematem jest dzielenie się zasobami. W obecnym momencie globalizacji nasze jurysdykcje muszą być przejrzyste w administracji i otwarte na potrzeby wszystkich wspólnot zakonu.
Od 9 sierpnia nastąpiły głosowania nad czwartą częścią: misja braci. Nasza franciszkańska tożsamość otwiera nas na ewangelizację, będącą zawsze odzwierciedleniem czasów. Dyskusja w auli nie mogła pominąć duszpasterstwa parafialnego, powierzonego nie jednostkom, ale wspólnotom zakonnym. Nowe konstytucje potwierdzają, że wspólnoty lokalne muszą równoważyć zaangażowanie duszpasterskie z wymogami braterskiego świadectwa.
Dużo miejsca poświęcono „missio ad gentes”. Nowy tekst dokumentu próbuje podać definicję tej rzeczywistości, poczynając od magisterium papieskiego, zwłaszcza św. Jana Pawła II. Przywołano też wolę papieża Franciszka, by wspólnotowo angażować się w ochronę „wspólnego domu” stworzenia.
W poniedziałek 13 sierpnia dyskutowano nad piątą częścią: formacja braci. Szczególny nacisk położono na stopniowy proces formacji i stąd też postanowiono zobowiązać profesów czasowych do odmawiania tylko jutrzni i nieszporów.
Ważne jest poparcie dla projektu „UniFra” (Uniwersytet Franciszkański), mającego stanowić jeden międzyfranciszkański ośrodek uniwersytecki w Rzymie. W ten prosty sposób zdefiniowano naszą tożsamość: „konwentualność” wyraża się jako aktywne i współodpowiedzialne braterstwo, ukierunkowane na kontemplację i misję.
Szósta część, mówiąca o posłudze władzy w zakonie, była głosowana od 17 sierpnia. Zwracamy uwagę na zmianę czasu trwania urzędów ministra i kustosza. Nowy zapis przewiduje tylko jednorazowe potwierdzenie, a zatem minister generalny może sprawować swój urząd nie dłużej niż 12 lat, ministrowie prowincjalni i kustosze nie dłużej niż 8 lat.
Przypominamy, że podjęto uchwałę, która pozwala ministrowi generalnemu zwrócić się – na wniosek federacji – do Kongregacji ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego o możliwość uczestniczenia w najbliższej kapitule generalnej zwyczajnej 2019 siedmiu zakonnikom po ślubach wieczystych, bez święceń kapłańskich, mających głos czynny.
Po ostatnich głosowaniach w środę 22 sierpnia wysłuchano wystąpień: fr. José Luis AVENDAÑO MONSALVE, kustosza kustodii prowincjalnej NMP z Coromoto w Wenezueli, i fr. Leo PAYYAPPILLY, ministra prowincjalnego prowincji św. Maksymiliana Marii Kolbego w Indiach. Sytuacja w Kerala (Indie) i w Wenezueli jest bardzo trudna i stąd wszyscy współbracia są zachęceni do okazania pomocy.
Następny dzień poświęcono na zredagowanie ostatecznego tekstu zatwierdzonych konstytucji. W piątek 24 sierpnia odbyła się pielgrzymka do grobu św. Franciszka w Asyżu, gdzie wzięto udział w uroczystości złożenia pierwszych ślubów zakonnych przez nowicjuszy.
25 sierpnia końcowym aktem kapituły było zatwierdzenie całego tekstu nowych konstytucji. Podjęto też ocenę przebiegu prac kapitulnych. Wszyscy podkreślali dobrą gościnność i przejrzystość dialogu prowadzonego w auli. Potem wystąpił delegat generalny ds. komunikacji fr. Ryszard WRÓBEL, który podał niektóre dane statystyczne. Obecnie w zakonie jest 24 biskupów, 2797 kapłanów, 60 diakonów przejściowych, 11 diakonów stałych, 97 profesów wieczystych będących klerykami, 470 profesów wieczystych będących braćmi zakonnymi, 492 profesów czasowych, 96 nowicjuszy, co łącznie stanowi 4047 zakonników.
Na koniec ojcowie kapitulni podczas Mszy św. odśpiewali hymn „Te Deum”, a minister generalny udzielił wszystkim błogosławieństwa słowami św. Franciszka: Niech Pan obdarzy was pokojem!
kronikarz: Fr. Aurelio ERCOLI
tłum.: sg