Kilka dni przed moją podróżą do Amazonii, w pierwszej połowie listopada 2022 r., fr. Erick G. MARÍN CARBALLO zapytał mnie, co chciałbym zobaczyć podczas mojej wizyty. Moja odpowiedź była prosta: „Jestem w twoich rękach, chcę żyć tak, jak ty żyjesz, i doświadczać tego, co ty doświadczasz”.
Wkrótce po moim przyjeździe do Brazylii papież Franciszek wygłosił w Watykanie przemówienie do grupy farmaceutów. Jego myśli były skierowane ku Amazonii, ku nadziei wyrażonej w encyklice Laudato si’, aby zachęcić wszystkich ludzi do podjęcia decyzji o promowaniu „kultury troski”. Papież podzielił się następnie tym, że poprzez troskę wszyscy możemy wnieść swój wkład i przyczynić się do wzrostu gospodarki skoncentrowanej na osobie i dobru wspólnym. Ta „kultura troski” jest dokładnie tym, co fr. Erick pokazał mi podczas mojej wizyty.
Fr. Erick jest w połowie dwuletniego doświadczenia w grupie wędrownych uczniów misjonarzy w Amazonii. W dokumencie końcowym synodu dla Amazonii czytamy: „Bycie uczniem misjonarzem to coś więcej niż tylko wykonywanie zadań lub robienie określonych rzeczy. Odnosi się do porządku bytu”. Dokument przytacza słowa papieża Franciszka: „Jezus mówi nam, swoim uczniom, że nasza misja na świecie nie może być statyczną, ale jest drogą. Chrześcijanin jest wędrowcem” (Papież Franciszek, Anioł Pański, 30 czerwca 2019 r.). Odkryłem, że życie fr. Ericka nie jest bynajmniej statyczne. Wraz z członkami swojego zespołu, w małych grupach dwu- lub trzyosobowych, przemierza Amazonię i spotyka się z różnymi społecznościami, w tym z rdzenną ludnością, mieszkańcami przybrzeżnych osad i wyrzutkami z miast, aby słuchać i uczyć się.
Kiedy przyjechałem, fr. Erick właśnie wrócił do bazy w Manaus, po miesięcznym pobycie we wspólnotach w Peru, Ekwadorze i Kolumbii. Podzielił się ze mną jedną z najważniejszych rzeczy z tej podróży: problemy ludzi muszą stać się widoczne. Wyjaśnił dalej, że ludziom brakuje wody, a ich życie jest zagrożone przez interesy tych, którzy widzą wszystko w kategoriach handlowych. Nawet pośród tych trudności wspólnoty polegają na swojej duchowości, która podtrzymuje je nawet w najtrudniejszych sytuacjach.
Wszyscy członkowie zespołu fr. Ericka są związani z REPAM: panamazońską siecią kościelną, która stworzyła model rozwoju uprzywilejowujący ubogich i służący dobru wspólnemu. Miałem szczęście, że mogłem uczestniczyć w części dwudniowego spotkania REPAM. Byłem naocznym świadkiem, jak surowe dane dotyczące życia i potrzeb są zbierane przez wędrowną ekipę, a następnie dostarczane do REPAM, aby zobaczyć, w jaki najlepszy sposób wszyscy mogliby zadbać o społeczności tubylcze. W ramach ostatniej podróży dyskutowali o tym, jak mogliby pomóc w zauważeniu problemów dotyczących wody.
Owa „kultura troski” leży u podstaw REPAM, ponieważ pomaga we wszystkim, od obrony praw człowieka, poprzez budowanie infrastruktury dla potrzeb sanitarnych i medycznych, aż po promowanie rozwoju gospodarstw ekologicznych i nowych sposobów połowu ryb, zrównoważonych dla społeczności. Mówiąc o znaczeniu pracy REPAM, fr. Erick wyjaśnił mi, że jest to sieć, która pomaga połączyć dziewięć różnych krajów obejmujących puszczę amazońską. I kontynuował: „Z REPAM działamy na terytorium bez granic. Chociaż jesteśmy mali, tylko dzięki wspólnej pracy możemy sprostać wyzwaniom, takim jak ekologia integralna i prawa człowieka. Jako część większej sieci wszyscy lepiej rozumiemy naszą odpowiedzialność wobec siebie nawzajem. Dobro lub zło, które dzieje się w jednym z krajów, ma wpływ na inne regiony”.
Tym, co mnie osobiście poruszyło, był sposób, w jaki fr. Erick mówił w liczbie mnogiej „my”. Jako uczeń misjonarz zrozumiał on, co to znaczy „być” w kontekście Amazonii. Jego przenikliwa umiejętność słuchania, uczestniczenia i dzielenia się sprawiła, że w ciągu niecałego roku pobytu w tym regionie stał się „Amazończykiem”, troszczącym się o stworzenia Boże, duże i małe.
W następnej części mojej amazońskiej przygody wraz z fr. Erickiem wybierzemy się na trzydniową wyprawę łodzią w głąb lądu.
Fr. Michael LASKY,
delegat generalny ds. sprawiedliwości, pokoju i integralności stworzenia
