Nicolò Matteo CORTESE urodził się 7 marca 1907 r. w Cres (Chorwacja), należącym wówczas do cesarstwa austro-węgierskiego. Uczęszczał do szkoły podstawowej w swoim rodzinnym mieście i tam poznał braci mniejszych konwentualnych, którzy posługiwali w kościele św. Franciszka. W 1920 r. został przyjęty do kolegium Zakonu w Camposampiero koło Padwy.
Po wstąpieniu do nowicjatu, który odbywał w klasztorze św. Antoniego w Padwie, otrzymał imię fr. Placido. Śluby czasowe złożył 10 października 1924 r., a śluby wieczyste 4 października 1928 r. w bazylice św. Franciszka w Asyżu.
Ukończył kurs licealno-filozoficzny w Cres (1925-1927) i cztery lata teologii (1927-1931) na Wydziale Teologicznym Św. Bonawentury w Rzymie, wyróżniając się skromnością i życzliwością, co będzie go cechować również w późniejszym okresie.
Święcenia kapłańskie przyjął 6 lipca 1930 r. w Rzymie. Pierwsze lata kapłaństwa (1931-1933) spędził w bazylice św. Antoniego w Padwie. Od grudnia 1933 r. do stycznia 1937 r. przebywał we wspólnocie przy viale Corsica w Mediolanie, pełniąc funkcję wikariusza w parafii Najświętszej Maryi Panny Niepokalanej i św. Antoniego, powierzonej franciszkanom.
Na początku 1937 r. został przeniesiony do Padwy, gdzie objął kierownictwo „Posłańca Św. Antoniego”. Wykonywał ten obowiązek z pasją i kompetencją do 1943 r. Do jego zasług należy zaliczyć odnowę drukarni na początku 1939 r. i znaczny wzrost – ponad dwukrotnie większy – liczby prenumeratorów.
Ceniono go za jego łagodny i pokorny charakter, był zawsze wrażliwy na potrzeby innych, przynosząc zaszczyt imieniu przyjętemu wraz z profesją zakonną: „Placido” – spokojny, „Cortese” – uprzejmy. I był taki rzeczywiście!
Gdy wydarzenia II wojny światowej zaczęły gwałtownie przyśpieszać, wówczas zajaśniała szczególnym blaskiem miłość fr. Placido. Początkowo (1942-1943) pomagał on słoweńskim i chorwackim internowanym osadzonym w obozach koncentracyjnych we Włoszech, zwłaszcza w Padwie-Chiesanuova.
Po rozejmie z 8 września 1943 r., wraz z niemiecką okupacją Padwy i rozpętaniem zacietrzewionych prześladowań nazistowskich, poświęcił się niesieniu pomocy Żydom, zdanym na łaską losu żołnierzom alianckim i innym prześladowanym czy poszukiwanym.
Stał się ważnym punktem odniesienia, w Padwie, dla tajnej siatki, koordynowanej przez profesorów Ezio FRANCESCHINI w Mediolanie i Concetto MARCHESI w Padwie, nazwanej od ich inicjałów „FRA-MA”, której zadaniem było pomaganie represjonowanym osobom w przedostaniu się do Szwajcarii.
Nawet w tych burzliwych okolicznościach pozostał wierny swojemu zaangażowaniu w dzieło solidarności i miłości, co wyraził już w liście z 1933 r. ze słynnym wyrażeniem św. Pawła, odnoszącym się jednak w tym przypadku do niego samego: „Caritas Christi urget me” (por. 2 Kor 5, 14).
W niedzielę 8 października 1944 r., około godz. 13.30, przybyli dwaj nazistowscy agenci SS i pod fałszywym pretekstem kazali go wezwać do siebie. Nic nie podejrzewając, wsiadł do stojącego przed bazyliką samochodu i został przewieziony do bunkra Gestapo na placu Oberdan w Trieście, gdzie – z bezskutecznym zamiarem wymuszenia od niego nazwisk swoich współpracowników – był poddawany przesłuchaniom i brutalnym torturom. Wyczerpany maltretowaniem, został zabity w połowie listopada 1944 r., a jego ciało spalono w piecu krematoryjnym w otoczonym złą sławą obozie Risiera di San Sabba w Trieście.
Ukazanie się wielu i cennych świadectw z ostatnich tygodni życia fr. Placido, zwłaszcza dotyczących jego śmierci, w której dostrzeżono oznaki męczeństwa, jak to miało miejsce w przypadku św. Maksymiliana Marii Kolbego, pozwoliło na otwarcie procesu beatyfikacyjnego i kanonizacyjnego. Dochodzenie diecezjalne „super martyrio” odbyło się w latach 2002-2003, a „super virtutibus” w 2012 r. w Trieście. Następnie sporządzono „Positio”, które 31 stycznia 2017 r. uzyskało pozytywną opinię konsultorów historycznych Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych. Z kolei „Positio super virtutibus”, po wydaniu opinii konsultorów historycznych, zostało wydrukowane i złożone w 2018 r.
Zebranie konsultorów teologicznych, zaplanowane na marzec 2020 r., ze względu na obecną sytuację wywołaną przez covid-19 zostało przesunięte na inny termin.
Procesem beatyfikacyjnym sługi Bożego Placido CORTESE jest zainteresowana nie tylko prowincja włoska św. Antoniego z Padwy (Włochy Północne), ale też prowincje w Chorwacji i Słowenii oraz niektóre Kościoły lokalne, jak Padwa, Triest, Lublana (Słowenia) i Krk (Chorwacja).
Wśród wielu nagród pośmiertnych, przyznanych słudze Bożemu przez różne władze, wyróżnia się złoty medal za zasługi obywatelskie, nadany w 2017 r. przez prezydenta Republiki Włoskiej Sergio MATTARELLA. W oficjalnym przemówieniu prezydent nazwał fr. Placido CORTESE „męczennikiem”, a ponadto złożył mu hołd podczas wizyty w bazylice padewskiej w dniu 7 lutego 2020 r., zatrzymując się przed jego konfesjonałem, który w tragicznych latach II wojny światowej stał się miejscem wymiany kontaktów i informacji, aby ratować zagrożone życie ludzkie.
Jako człowiek całkowicie Boży fr. Placido CORTESE w bolesnych czasach II wojny światowej bronił praw człowieka, wyjątkowo i ciężko deptanych wśród osób słabych i prześladowanych. Był autorytatywnym interpretatorem dzieła św. Antoniego Padewskiego, a przy tym jego prawdziwym czcicielem i naśladowcą. Jeden ze współbraci napisał: „Możemy śmiało powiedzieć, że w tym małym i niezmordowanym zakonniku na nowo ożyło nieustraszone serce jego umiłowanego świętego – Antoniego z Padwy” (fr. Vergilio GAMBOSO, 1964 r.).
Więcej informacji: https://www.padreplacidocortese.org/cortese/
Fr. Giorgio LAGGIONI
